Wat kunnen we leren van tien jaar FCPA-handhaving?

Op 9 december jl., International Anti-Corruption Day, publiceerde Forvis Mazars Forensic Nederland het rapport A Decade of Accountability, waarin 99 FCPA-zaken zijn geanalyseerd. Het rapport bevat inzichten in hoe omkoping ontstaat, wordt opgespoord en afgehandeld, en wat dit betekent voor de rol van accountants. Het biedt een uniek inkijkje in tien jaar FCPA-handhaving en de lessen die daaruit te trekken zijn voor accountants in de assurance- en samenstelpraktijk.

Dat het onderwerp actueel en relevant is, blijkt ook uit recente ontwikkelingen in Nederland, zoals het AFM-rapport 'Frauderisicoanalyse verbetert, alertheid blijft nodig' en de publicatie van NBA-Handreiking 1154 over de fraudemeldplicht bij wettelijke controles van niet-oob's. In dit artikel worden de belangrijkste bevindingen besproken en vertaald naar concrete handvatten voor accountants, met een koppeling naar Handreiking 1137.

Het onderzoek

Het rapport is gebaseerd op een analyse van 99 FCPA‑zaken in de periode 2015–2025. Dat wil zeggen, handhavingszaken waarin bedrijven zijn aangepakt wegens (vermeende) overtreding van de Amerikaanse anti-omkopingswet FCPA. Voor elke casus zijn 112 datapunten systematisch vastgelegd en geanalyseerd. Deze indicatoren betreffen onder meer de aard en het doel van de omkoping, de gebruikte verhullingsmethoden, door de organisatie genomen herstelmaatregelen, samenwerking met autoriteiten en betrokkenheid van het senior management. De data‑analyse wordt aangevuld met praktijkgesprekken met professionals uit meerdere landen en sectoren. Door deze combinatie van data en praktijkinformatie ontstaat een integraal beeld over corruptie en de handhaving ervan.

[....]